Rendement berekenen: zo doe je dat. Met formules en een voorbeeld

Hoe kun je rendement berekenen? Rendement is een term die veel wordt gebruikt in zowel de technische wereld als de financiële wereld. Het gaat er om dat je ergens energie of geld in stopt en dat er ook weer energie of geld uit komt. En wat er in gaat is meestal niet dezelfde hoeveelheid als dat er uit komt. De verhouding tussen wat er in gaat en wat er uitkomt wordt rendement genoemd. In de technische wereld kan rendement bijvoorbeeld verwijzen naar de hoeveelheid energie die wordt geproduceerd ten opzichte van de hoeveelheid energie die wordt gebruikt in een bepaald proces. In de financiële wereld heeft rendement een specifieke betekenis en verwijst het naar de winst of verlies die wordt gemaakt op een investering of belegging. Hier gaan we in op de economische betekenis van rendement en wordt met voorbeelden en formules getoond hoe je het rendement kunt berekenen.

Het concept van rendement is eenvoudig te begrijpen. Het vertegenwoordigt simpelweg het verschil tussen wat je aanvankelijk had en wat je nu hebt, uitgedrukt als een percentage. Neem bijvoorbeeld het scenario waarin je oorspronkelijk een investering van 100 eenheden had en nu, na verloop van tijd, zie je een toename tot 120 eenheden. Het rendement in dit geval is dan 20%, aangezien je nu 20 eenheden meer hebt dan aan het begin. Vaak wordt rendement gekoppeld aan tijd, zoals 20% per jaar of per maand, en wordt het toegepast op diverse domeinen, variërend van financiën tot energie.

In onze serie over de waardebepaling van een bedrijf is het noodzakelijk om het rendement te kunnen berekenen. Maar daarvoor moeten we eerst weten wat de betekenis is van de term rendement. Wie het woordenboek er op naslaat ziet als economische definitie voor rendement staan: "opbrengst van een economische activiteit". In de financiële wereld is rendement een essentieel begrip. Het is de opbrengst die wordt behaald op een investering, uitgedrukt als een percentage van het geïnvesteerde bedrag. Het rendement kan afkomstig zijn uit verschillende bronnen, zoals dividenduitkeringen, rente of koerswinsten. Dit is echter niet helemaal volledig in het geval dat we rendementen met elkaar moeten vergelijken. Stel we hebben twee economische activiteiten, activiteit A en B. De opbrengst bij verkoop van een product geproduceerd door A is €10 en de opbrengst bij verkoop van een product geproduceerd door B is €100, welke van de twee heeft dan het hoogste rendement? Volgens de definitie van het woordenboek B, maar is dat wel zo?

Rendement berekenen: een voorbeeld

Probleem 1: Laten we eens wat meer informatie geven over de betekenis van rendement. Om product A te produceren wordt €1 betaald; om product B te produceren zijn de kosten €95. De winsten zijn dan respectievelijk €9 en €5, dus op basis van deze gegevens heeft A het hoogste rendement.

Probleem 2: Maar we zijn er nog niet. Stel de tijdsduur om product A te produceren is 10 maanden; de tijdsduur om product B te produceren is twee maanden. A genereert dus een opbrengst van €9/10 maanden = €0.90 cent per maand of €10.80 per jaar, en B genereert dan €5/2maanden = €2.50 per maand oftewel €30 per jaar. Nu heeft B weer het hoogste rendement.

We zien dus, dat er behoefte is om wat preciezer te zijn in onze definitie van rendement. Dus wat is rendement? Een algemene definitie zou kunnen zijn:

Betekenis: rendement is de totale opbrengst van een economische activiteit in één jaar gedeeld door de kosten of koop van deze activiteit

We hebben nu in ieder geval probleem 1 en 2 opgelost, maar is dit alles? Nee, nog niet helemaal. Het zal je misschien niets verbazen als er voor rendement geen algemene definitie te geven is, aangezien de opbrengst van verschillende economische activiteiten op verschillende manieren gemeten kan worden. Deze verschillen zijn van eenvoudige definities voor bijvoorbeeld het rendement op aandelen tot gecompliceerde definities zoals bijvoorbeeld die voor de Internal Rate of Return, beter bekend als de IRR. In ieder geval is het opletten hoe men het rendement communiceert naar de geïnteresseerde. Hieronder volgen wat definities en de berekeningswijze voor de meest voorkomende alledaagse rendementen

Rendement berekenen: de formules

Dividend rendement op aandelen(%): Som dividenden laatste 12 maanden/aandelenkoers;

Rendement op aandelen(%): Som gerapporteerde winsten laatste 12 maanden/aandelenkoers;

Rendement op obligaties(%): Som coupons laatste 12 maanden/obligatiekoers;

Rendement op huurwoning(%): Som der huren laatste 12 maanden/huidige waarde van woning;

Merk op dat als we het over "koers" hebben, dat we dan de huidige prijs bedoelen en dat rendementen gewoonlijk in "%" worden uitgedrukt, dit laatste voornamelijk voor de leesbaarheid. Indien we een rendement willen afgeven, zullen we dus rekening moeten houden met de tijdsperiode waarin de opbrengst gegenereerd wordt en de (aankoop)kosten om het product of de eenheid te verkrijgen. Een wat meer algemenere definitie zou kunnen zijn:

Opbrengsten gedurende een bepaalde tijdseenheid/aankoop en productie kosten

Dient nog vermeld te worden dat er in de financiële wereld vele definities voor verschillende rendementen gebruikt worden. Voorbeelden zijn Return On Investments (ROI), Return On Equity (ROE) en de al genoemde IRR. We willen deze liever voor een andere keer bewaren. We willen nu verder gaan met de serie over de waardebepaling van een startup met behulp van de DCF methode.