Discount Rate betekenis: de toekomstige waarde van geld

Wat is het geld dat je vandaag bezit waard in de toekomst?

geldwaarde-de waarde-van-geld-in-de-toekomst

Een belangrijk begrip bij de waardebepaling van een startup is de Discount Rate (in het Nederlands: verdisconteringsrente): wat is geld dat je vandaag bezit waard in de toekomst? Een investeerder die besluit om zijn geld in jouw startup met een goed idee of uitvinding te investeren in plaats van het op een renterekening te zetten bij de bank heeft het idee dat hij of zij zo op termijn meer geld kan verdienen. Om de waardering van een uitvinding of business idee te bepalen en hun investeringsbeslissingen te onderbouwen gebruiken professionele investeerders verschillende analyse methodes. De meeste eenvoudige, de kostenmethode, hebben we al op een andere pagina besproken. Voordat we verder gaan met de andere twee methodes voor de waardering van een uitvinding in een startup, moeten we (helaas) toch nog eerst wat theorie behandelen over de geldwaarde op dit moment en de waarde ervan in de toekomst. Daarvoor introduceren we hier het begrip "Present Value" (PV) en op andere pagina's de termen Netto Captial Asset Pricing Model (CAPM) en de DCF methode. Deze drie concepten zijn zo belangrijk dat we er een aantal pagina's van deze site aan moeten wijden. We beginnen met de Present Value. Onderaan dit verhaal linken we door naar de DCF methode.

Geldwaarde en Present Value (PV)

De waarde van je geld neemt af in de tijd. Het Present Value concept bestaat uit het feit dat “A dollar today is worth more than a dollar tomorrow”, of anders uitgedrukt, 1 € te ontvangen over één jaar tijd zal niet zoveel waard zijn als 1 € vandaag, zelfs als je zeker weet dat deze euro over een jaar tijd ook daadwerkelijk ontvangen zal worden (wat ook al niet altijd het geval is). Waarom is dit? Dit komt omdat een euro die vandaag geïnvesteerd kan worden, zeg tegen een rente van 10% (dit onrealistische percentage rekent gemakkelijk), op een spaarrekening in een jaar tijd € 1,10 waard is. Omgekeerd kunnen we dus zeggen dat met een rentestand van 10%, € 1,10 te ontvangen over een jaar nu € 1,- waard is. Of dat € 1,- te ontvangen in een jaar tijd is in “today's money” gelijk aan € 1/(1+ 0.1) = € 0,90909 en dat was onze stelling ook, n.l. dat een euro vandaag meer waard is dan een euro in de toekomst.

Dus het present value concept is een financieel principe dat stelt dat de waarde van een geldbedrag vandaag meer waard is dan dezelfde hoeveelheid geld in de toekomst. Dit komt doordat geld vandaag kan worden geïnvesteerd en rente of rendement kan opleveren, waardoor de waarde ervan in de loop van de tijd toeneemt.

Wanneer we de contante waarde van een toekomstig geldbedrag willen berekenen, moeten we rekening houden met de deze zogenaamde tijdswaarde van geld. Om deze reden moet de toekomstige kasstroom worden aangepast om deze tijdswaarde van geld in rekening te brengen. Dit wordt gedaan met de zogenaamde Discount Rate (disconteringsvoet in het Nederlands maar dit woord wordt bijna nooit gebruikt).

De Discount Rate is een belangrijk concept in de financiële wereld en wordt gebruikt om de waarde van toekomstige kasstromen te bepalen. Het is een percentage waarmee we toekomstige kasstromen verlagen om hun contante waarde te berekenen. Het is dus een manier om geld uit de toekomst te 'vertalen' naar geld van vandaag.

Waarom moeten we toekomstige kasstromen verlagen? Dit heeft te maken met de tijdswaarde van geld. Geld dat we vandaag hebben, is meer waard dan dezelfde hoeveelheid geld in de toekomst. Dit komt doordat we vandaag de dag het geld kunnen investeren en rente of rendement kunnen verdienen. In de toekomst zullen we dat rendement echter mislopen en zal het geld minder waard zijn geworden door, bijvoorbeeld, inflatie. Dat je geld in de toekomst minder waard zal zijn gaat dus niet alleen over inflatie maar vooral over het feit dat je het nu kan investeren.

De Discount Rate wordt vaak gebaseerd op het risico van de investering en het geëiste rendement. Hoe hoger het risico van de investering, hoe hoger de Discount Rate zal zijn. Dit komt omdat een hoger risico betekent dat er meer onzekerheid is over de toekomstige kasstromen en dus meer risico met zich meebrengt. Bovendien zal een hoger geëist rendement vaak leiden tot een hogere Discount Rate, omdat het dan meer geld oplevert om het risico van de investering te compenseren.

Inflatie speelt dus ook een rol bij het bepalen van de Discount Rate. Als de inflatie hoog is, betekent dit dat geld in de toekomst minder waard zal zijn en dus zal de Discount Rate ook hoger zijn.

De Discount Rate is het percentage waarmee toekomstige kasstromen worden verminderd om hun contante waarde te berekenen. De Discount Rate weerspiegelt de tijdwaarde van geld, het risico van de investering en andere factoren die van invloed zijn op de waarde van de kasstroom. Hoe hoger de Discount Rate, hoe lager de contante waarde van de toekomstige kasstroom.

Bij het bepalen van de Discount Rate moet men rekening houden met het risico van de investering. Een investering met een hoger risico vereist over het algemeen een hogere Discount Rate, omdat er meer onzekerheid is over de toekomstige kasstromen. Daarnaast spelen inflatie en marktomstandigheden een rol bij het bepalen van de Discount Rate. Als de inflatie hoog is, zal de Discount Rate over het algemeen hoger zijn omdat er meer risico is op verlies van koopkracht van de kasstroom in de toekomst.

In het kort: door de toekomstige kasstromen te verminderen met de juiste Discount Rate, kunnen we de contante waarde berekenen. Dit geeft ons een beter inzicht in de waarde van de toekomstige kasstroom en stelt ons beter in staat om beslissingen te nemen over investeringen en financiële planning.

Geldwaarde, Future Value (FV) en Compound Interest berekenen

We nemen wederom het bovenstaande voorbeeld, waar we € 1,- op een spaarrekening van 10% zetten en waarna deze Euro na een jaar € 1,10 waard is. Stel je haalt je spaartegoeden niet weg en laat de € 1,10 gewoon staan. Dan zal weer een jaar later de € 1,10 op de spaarrekening opgelopen zijn tot € 1,21 = (€ 1,10 + (€ 1,10 * 10%)).

We kunnen zo doorgaan tot het einde der tijden zoals in onderstaande tabel geïllustreerd wordt.

r=10% r=10% r=10% r=10% r=10% r=10% r=10% r=10%
Jaar(n) 0 1 2 3 ... 30
Saldo 1 1,10 1,21 1,33 ... 17,45

De bovenstaande tabel kunnen we samenvatten in een van de meest fundamentele formules in de financiële wereld, oftewel

FV = PV * (1 + r)n

Waar FV staat voor Future Value, PV staat voor Present Value, r voor Discount Rate (in ons voorbeeld was dit de rente) en n voor het aantal tijdseenheden dat het geld geïnvesteerd wordt. Er wordt verondersteld dat de discount rate r constant over de periode n blijft. Daarbij kan n jaren, maanden, weken, dagen en zelfs uren of minuten zijn.

Een rekenvoorbeeld. Stel je belegd € 10.000,- op een renterekening van 3%. Hoeveel is dit bedrag opgelopen in tien jaar tijd?

We vullen in PV = 10.000, r = 0.03 en n = 10 en krijgen

FV = 10.000 * (1 + 0,03)10 = 13.439

Compound interest

Het schijnt dat Albert Einstein ooit gezegd heeft: "The most powerful force in the universe is compound interest".

Geldwaarde

We kunnen dit illustreren met een voorbeeld. Stel je kunt € 100,- voor een jaar beleggen tegen 12% rente, maar je hebt de keuze uit de volgende twee mogelijkheden:

1. of je ontvangt de 12% rente in een keer aan het einde van het jaar, of
2. je ontvangt de 12% rente per maand in porties van 1% en voegt dit toe aan het belegde bedrag.

wat zou je kiezen? De oplettende lezer zal begrepen hebben dat keuze 2 meer oplevert dan keuze 1. Immers,

FV1 portie van 12% = 100 * (1 + 0,12)1 = 112

terwijl

FV12 porties van 1% = 100 *(1 + 0,01)12 = 112,68

Dit fenomeen is beter bekend als Compound Interest. Compound Interest is rente berekend over zowel het originele geïnvesteerde bedrag als wel de eerder ontvangen rente. In de tabel zagen we al de werking hiervan, n.l. in jaar twee bijvoorbeeld was het bedrag op de spaarrekening opgelopen tot € 1,21 en niet tot € 1,20 omdat € 1,- toegevoegd werd door de rente over de al eerder geaccumuleerde rente door te berekenen.

Een soortgelijk effect zien we ook terug bij bedrijven die hun winsten niet geheel uitkeren, maar een groot gedeelte daarvan herinvesteren in hun eigen onderneming. Heel algemeen, stel we hebben twee bedrijven met een verschillende dividend beleid: een bedrijf dat al de winst uitkeert (bijvoorbeeld als dividend) en een bedrijf dat de winst weer investeert in de eigen onderneming, dan zien we dat een bedrijf dat al zijn winst uitkeert niet zo snel zal groeien als een bedrijf dat de winst behoudt om uit te breiden. Een bedrijf met een Return On Investments (ROI) van 20%, bijvoorbeeld, dat een groot gedeelte van de winst gebruikt om verder te groeien, is vaak de lieveling van Wall Street. Overigens, over (de relevantie van) dividend beleid zijn vele artikelen en hele hoofdstukken geschreven. Het voert te ver om hier en nu verder op in te gaan maar wel is het belangrijk te onthouden dat de gegenereerde cash gedurende de activiteit van een bedrijf voor zowel dividend uitkering aangewend kan worden als herinvestering. Dit laatste betekent dat er een hogere winstgroei zal zijn in de toekomst. Na de Present Value gaan we nu de DCF methode introduceren.