Business Angels voor de financiering van je startup

Business angels zijn (ex)ondernemers die investeren in jouw idee, een relevant netwerk hebben en je ook nog kunnen coachen

business angels

Business Angels (ook wel Angel Investors of informal investors genoemd) zijn een belangrijke bron voor de financiering van risicovolle ideeën en startups. Juist in de fase van de ontwikkeling van een idee waarin banken en andere partijen niet bereid zijn om kapitaal te verstrekken vanwege het hoge risico is dit een groep ondernemers die daartoe wel bereid is. De klassieke business angel is een een succesvolle ondernemer die (veel) geld heeft verdiend met de verkoop van zijn onderneming. Meestal is hij die onderneming ook zelf begonnen. Hij heeft niet alleen geld maar ook kennis van een bepaald branche en een netwerk met belangrijke contacten. In Nederland moeten er enkele honderden actief zijn maar hun aantal is moeilijk te schatten omdat zij vaak op de achtergrond werken. Ze worden meestal ook geen zichtbaar directielid van de onderneming waarin ze investeren maar vervullen een rol als coach, commissaris of adviseur.

Doorgaans zijn business angels wat ouder, soms zelfs gepensioneerden die nog actief willen blijven. Immers, ze hebben al een succesverhaal afgerond. Er zijn verschillende redenen waarom ze investeren in jouw idee. Ten eerste zijn ze natuurlijk geïnteresseerd in het rendement op hun risicovolle investering.

Maar misschien nog wel belangrijker is voor hen de betrokkenheid bij een nieuwe onderneming en de spanning en het plezier dat dit oplevert. Ze willen dan ook niet te ver weg van jouw bedrijf zitten om snel te kunnen schakelen. Een vorm van hobbyisme dus. Het zijn vaak gedreven mensen die hun kennis en ervaring willen delen met de jonge ondernemer. Daarom is het in dit geval met name belangrijk dat zowel de ondernemer als de angel erachter zien te komen of ze ook op het persoonlijke vlak wel bij elkaar passen. Wederzijds vertrouwen is ook hier cruciaal en dat ontstaat alleen na vele gesprekken en dus de nodige tijd.

Het is niet ongebruikelijk dat een angel investeert in een klein bedrijfje zonder omzet waar maar één persoon werkzaam is. De Angel verwacht dan dat dit bedrijfje snel, binnen een aantal jaren echt heel groot kan worden met een nieuw product in een nieuwe markt zonder al te veel concurrenten. De Angel maakt die inschatting op basis van zijn ervaring en kennis van deze specifieke markt.

Business Angels investeren met cash en inkind

Het bedrag dat ze willen investeren varieert van enkele duizenden- tot enkele tonnen Euro's. Uitschieters naar boven komen natuurlijk voor. Het hangt er ook van af wat de huidige situatie is van de Angel. Soms zijn het nog actieve ondernemers die directeur zijn van een succesvolle onderneming uit jouw regio. De reden voor hen om te investeren is dan vaak de kans om toegang te krijgen tot een nieuwe markt wat verhoging van de omzet betekent als het idee een succes wordt. Bedenk dat investeren in zo'n geval niet alleen cash hoeft te betekenen. De angel kan zijn personeel jouw idee laten helpen ontwikkelen waarbij denkkracht, vergaderruimtes, de werkplaats of het laboratorium tot je beschikking staan. De angel kan ook helpen om subsidie- en kredietaanvragen gehonoreerd te krijgen. Hij is immers een bekende en succesvolle ondernemer. Door zijn naam te verbinden aan jouw idee en met je op stap te gaan kan hij anderen over de streep trekken om ook in jouw verhaal te gaan geloven. Hoewel het geen cash is kan dat alles erg waardevol zijn en je een stuk verder brengen.

Business Angels zijn voor jonge, risicovolle starters een zeer interessante bron van private equity. Maar natuurlijk verwacht de angel voor zijn inspanningen en het gelopen risico natuurlijk wel wat terug. Dit kan zijn in de vorm van rente, een dividenduitkering of omdat hij een factuur stuurt voor de geleverde inspanning. Op een gegeven moment zullen jullie weer afscheid van elkaar willen nemen, de exit. Het ideaal daarbij is natuurlijk een beursintroductie hoewel het huidige klimaat dat niet erg waarschijnlijk maakt. Ook kan het hele bedrijf verkocht worden aan een andere partij waarbij jij en de Angel kunnen cashen.

Er zijn ook informal investors die manager of CEO zijn geweest van een (groot) bedrijf en daar, al dan niet vrijwillig, zijn vertrokken. Ze zijn dan bereid om een deel van hun vertrekpremie in jouw idee te investeren en bovendien hun tijd ter beschikking te stellen. Dat kan goed werken maar manager zijn van een groot bedrijf vraagt hele andere vaardigheden en wijze van opereren dan wanneer er vanuit het niets en met veel risico een onderneming uit de klei moet worden opgetrokken.

Voormalige managers van grote bedrijven zijn vaak gewend aan ondersteuning in de vorm van een aantal secretaresses en dan komen ze er in de startup achter dat ze zelf kopieen moeten maken, zelf koffie moeten zetten en hun eigen agenda moeten bijhouden. Dat is nog niet zo erg maar een startup vraagt vaak een andere balans in activiteiten dan een groot bedrijf. Zo heb ik zelf meegemaakt dat een voormalig manager van een groot Nederlands bedrijf voortdurend dure externe consultants ging inhuren voor overzichten die hij ook gewoon aan het bestaande team kon vragen. Dat kostte niet alleen heel veel geld maar frusteerde ook de leden van het team omdat ze niet serieus werden genomen en het voelde alsof hun expertise in twijfel werd getrokken. Dubbel schadelijk dus. Conclusie: iedere fase van een bedrijf vraagt in feite een ander soort ondernemer.

Informal Investors die geen Business Angels zijn maar Business Devils

Daarmee zijn we aangekomen bij de valkuilen waarvoor je moet oppassen alvorens in zee te gaan met een informal investor.

  1. Enthousiasme. Enthousiasme kent vele gezichten. De ideale business Angel blijft enigszins op afstand, wordt actief op jouw verzoek en geeft advies waar nodig en gewenst. De valkuil hierbij is natuurlijk dat de angel enthousiast op jouw stoel gaat zitten onder het motto "laat mij maar even, ik kan het beter en sneller". Dat kan niet de bedoeling zijn. Het is helemaal lastig wanneer de enthousiaste ex-ondernemer uiterst succesvol is geweest met het op de markt brengen van - bijvoorbeeld - een lijn van niet te kraken fietssloten. Wanneer jouw business idee een biotech startup betreft kan een angel die denkt overal verstand van te hebben een levensgroot probleem vormen. Het is bekend dat Nobelprijswinnaars - die doorgaans ook over een groot ego beschikken - denken overal verstand van te hebben. Illustratief is in dit verband dan ook het verhaal van de internetmiljonairs. De internet hype heeft diverse zeer jonge en zeer vermogende ex ondernemers opgeleverd die na een aantal maanden te hebben doorgebracht op het strand en de golfbaan toch maar weer gingen ondernemen, nu als business angel. Daarbij vergaten ze soms dat ze dan de rol van investeerder moesten vervullen en niet de rol van de energieke ondernemer.
  2. Het koekoeksjong. De angel die jou eruit probeert te werken omdat hij denkt dat het beter gaat zonder jou. Dan heb je echt een probleem. Verder commentaar overbodig.
  3. Betrokkenheid. De angel heeft met zijn eigen geld, waar hij in het verleden hard en lang voor heeft gewerkt, geïnvesteerd in jouw onderneming. Door deze emotionele betrokkenheid kan hij onredelijke eisen gaan stellen bij een volgende investeringsronde of de onderhandelingen met een geïnteresseerde partij blokkeren door weg te lopen of gewoon niet op te komen dagen. In een meer subtielere vorm kan dit spel gespeeld worden door telkens nieuwe of iets andere eisen op tafel te leggen, net zolang totdat de ander partij gefrustreerd afhaakt.
  4. Rampspoed. De angel kan ziek worden, een ongeluk krijgen of, erger, sterven. Maak goede afspraken over wat er dan gaat gebeuren en leg dit vast. Berucht is ook het geval van de angel waarvan de vrouw plotseling aangeeft in te trekken bij iemand anders, dus te willen scheiden en haar deel van het vermogen opeist. De angel restte niets anders dan zijn investering terug te trekken uit de onderneming.....

Doe dus ook hier je huiswerk en ga na wat de achtergrond is van je business angel. Vraag referenties, check deze en vraag ook rond wat de ervaringen van anderen zijn met je mogelijke partner. Denk voorafgaand aan de gesprekken ook goed na over de vragen die je wilt stellen. Probeer er achter te komen wat de echte redenen zijn om met jouw in zee te willen gaan. Misschien is het soms zelfs verstandiger om aan te kloppen bij een participatiemaatschappij wanneer je op zoek bent naar bedrijfsfinanciering voor je startup.