Bedrijfsfinanciering voor je startup

Hoe kun je geld vinden voor je nieuwe onderneming?

Financiering
bedrijfsfinanciering voor startup

Als je denkt aan het starten van een eigen bedrijf met je uitvinding of een business idee is het meestal cruciaal of je ook in staat bent om bedrijfsfinanciering voor je startup aan te trekken. Het kan natuurlijk ook zijn dat je zelf voldoende geld hebt om een startup te financieren, maar daar gaan we nu even niet van uit. Een partij die de bedrijfsfinanciering kan verzorgen zal alleen geïnteresseerd zijn om jouw startup te financieren als hij of zij het idee heeft er meer mee te kunnen verdienen dan wanneer ze hun geld op een renterekening zetten. In dat laatste geval is hun risico beperkt maar het rendement ook. Het is heel belangrijk om te beseffen dat er verschillende soorten van partijen zijn die een bedrijfsfinanciering kunnen verzorgen. Ze hebben allemaal hun eigen kenmerken en het is de kunst om een financier te vinden die het best bij jouw ideeën past. Anders steek je misschien heel veel tijd in gesprekken waarvan je op voorhand kon weten dat ze niets zullen opleveren. Om te beginnen kijken we naar de verschillende soorten financiers. Wat zijn de belangrijkste soorten van partijen die je kunnen helpen met de financiering van je startup? Alvorens hier dieper op in te gaan moet je je eerst bewust zijn van een heel belangrijk onderscheid in de financiële wereld.

Bedrijfsfinanciering door investeerders en financiers

We hebben het hier steeds over bedrijfsfinanciering en financiers. Maar het is belangrijk om om een onderscheid te maken. Er is een fundamenteel verschil tussen financiers en investeerders. Een investeerder verstrekt vermogen wat van het (nog op te richten) bedrijf wordt. Dit wordt eigen vermogen genoemd. Hiermee koopt hij of zij aandelen en wordt dus mede-eigenaar van je startup. Een investeerder loopt dus ook een zeker risico. Als het goed gaat dan kan hij of zij een leuk rendement behalen maar gaat het mis dan is het geld ook weg. Meer over de voor- en nadelen van bedrijfsfinanciering met eigen vermogen.

Financiers, daarentegen, verstrekken "vreemd" vermogen en houden niet van risico. Het blijft hun geld en zij willen het dus altijd! terug hebben. Daarom kijkt een financier ook naar een onderpand als dekking voor het risico. "Heeft u ook een leuk huis meneer?". De typische financier is natuurlijk een bank maar er zijn ook andere vormen. Meer over de voor- en nadelen van bedrijfsfinanciering met vreemd vermogen.

Bedrijfsfinanciering door de Bank

Zoals al is uitgelegd vragen banken in ruil voor financiering altijd een onderpand. Echter, in de startup fase van je technologie bedrijfje zal de bank hoogstwaarschijnlijk niet bereid zijn je geld te lenen voor je plannen. Veel te risicovol. Hooguit is de bank bereid je een kleine rekening-courantkrediet te verstrekken. Dan mag je "rood staan" tot een bepaald bedrag....Lees hier meer over de bank als financier van je startup en waarom het heel logisch is dat zij vaak zo "moeilijk" doen in geval van de financiering van een nieuw bedrijf. Je zou ook nog kunnen overwegen om een Microkrediet Nederland aan te vragen.

Bedrijfsfinanciering met subsidies en kredieten met borg van de overheid

Misschien is financiering door de overheid dan een betere mogelijkheid? De Nederlandse overheid heeft miljarden Euro's beschikbaar voor innovatieve ontwikkelingen in de vorm van subsidies en kredieten. Dit geldt met name voor de ontwikkeling van nieuwe technologie. Wanneer een ondernemer te weinig zekerheid kan bieden aan een bank is er de regeling borgstelling MKB kredieten (BMKB) waarbij de overheid borg staat om het risico voor de bank af te dekken. Alle subsidieregelingen die tot doel hebben de innovatie te bevorderen en zo de BV Nederland economisch te versterken worden worden geclusterd in zogenaamde subsidieprogramma's. Deze programma's hebben elk hun eigen doelstelling, doelgroep, looptijd, hoeveelheid beschikbare subsidie per project, speciale voorwaarden, enzovoort. Voor elk subsidieprogramma zijn er ambtenaren (projectacquisiteurs) die je kunnen vertellen of het zinvol is om mee te dingen naar de subsidie van hun programma. In veel gevallen moet een subsidieaanvraag worden ingediend door een aantal partners (bedrijven en/of kennisinstellingen) die gezamenlijk het project willen realiseren. Het schrijven van een goede aanvraag is cruciaal voor het krijgen van de subsidie maar het is ook specialistisch werk. Er zijn speciale bedrijven (adviesbureaus) die die voor je kunnen doen maar die vragen natuurlijk wel een deel van de opbrengst. 10 tot 15% is niet ongebruikelijk. Meer over subsidie aanvragen voor je uitvinding of idee kun je vinden in het hoofdmenu onder het kopje "subsidie".

Bedrijfsfinanciering met Private Equity

Private Equity betekent letterlijk privaat geld en daar kennen we een aantal vormen van. Ten eerste kan het gaan om een Business Angel. Dit zijn mensen met een zakelijke achtergrond die (veel) geld tot hun beschikking hebben en bereid zijn dit te investeren in (technologie) projecten die ze interessant vinden. Deze projecten hebben vaak nog geen omzet. Business Angels worden ook wel informal investors genoemd. Dit is met name voor de ondernemer met een goed idee maar zonder geld een zeer interessante doelgroep. Het is wel heel belangrijk om goede afspraken te maken met een Business Angel en deze ook vast te leggen. Meer over bedrijfsfinanciering door business angels en waar je op moet letten zodat je business angel geen business devil wordt.

Bedrijfsfinanciering door een Participatiemaatschappij

Wannneer je aanklopt bij een participatiemaatschappij voor je bedrijfsfinanciering krijg je te maken met professionele investeerders die bedrijfsmatig geld aantrekken van (grote) kapitaalverstrekkers en dit kapitaal weer investeren in interessante bedrijven. Uiteraard proberen ze hierbij een mooi rendement te realiseren voor de partijen die hun geld ter beschikking hebben gesteld. Meestal investeren ze niet in projecten of bedrijfjes die nog in een hele vroege fase van hun ontwikkeling zitten. De meeste VC's zijn gespecialiseerd in een bepaalde sector, regio of fase van de bedrijven waarin ze in investeren. Het geld van de VC (het fonds) wordt beheerd door een investeringsmanager die vaak een ervaren ondernemer is met een groot relevant netwerk. Meer over bedrijfsfinanciering door een participatiemaatschappij.

Bedrijfsfinanciering door Family, Fools and Friends

Familie en vrienden is een erg voor de hand liggende groep van potentiële investeerders die toch vaak over het hoofd wordt gezien. Familie kunnen je ouders, broer en zus maar ook verre neven en nichten zijn. Het is bij familie en vrienden (nog meer dan anders) heel belangrijk om goed door te spreken wat de risico's zijn en kans dat het een succes wordt. Dit kan veel problemen voorkomen het mis gaat.

Dit zijn de belangrijkste partijen voor de bedrijfsfinanciering van je startup. Ze bieden geld aan op de kapitaalmarkt en ze willen een zo hoog mogelijk rendement. Vaak zijn deze partijen ook nog op zoek naar bepaalde soorten van projecten waarin ze zijn gespecialiseerd (bijvoorbeeld vastgoed of IT) en dan ook nog van een bepaalde omvang (bv meer dan 50 miljoen Euro). Er zijn dus vele mogelijkheden en het is belangrijk om met de juiste partijen te praten. Maar laten we bij het begin beginnen: bedrijfsfinanciering begint met vertrouwen.

Vertrouwen en Risico

Hierboven hebben we de verschillende soorten financiers geintroduceerd. Waarin verschillen deze partijen en waardoor worden jouw kansen bepaald? Het sleutelwoord in de financiële wereld is risico. In de financiële wereld is een hoog risico gekoppeld aan veel winst en weinig risico aan weinig winst. Dit basisprincipe is leidend bij alle investeringsbeslissingen. Dus financiers die meer willen verdienen zullen bereid zijn meer risico te lopen maar proberen dit risico natuurlijk wel zoveel mogelijk te beperken.

Risico is een sleutelwoord in de financiële wereld. En risico is onlosmakelijk verbonden met rendement en dus winst. Veel risico betekent een hoog rendement en weinig risico een laag rendement. In de Angelsaksische wereld wordt dit leidende principe "High Risk, High Return" genoemd. Iemand zal bereid zijn om de financiering voor je startup te leveren als hij of zij het idee heeft om op die wijze met een zo beperkt mogelijk risico meer te kunnen verdienen dan door het geld op de bank te zetten. Vertrouwen is in deze de afgeleide van van risico, dat wil zeggen vertrouwen dat het goed komt met de investering en dat er een mooi rendement wordt gehaald. Dat is de dagelijkse realiteit van investeren en beleggen. Maar hoe is het dan mogelijk om te beleggen zonder risico?

Risico voor ondernemers en technologisch risico

Wanneer we ons gaan verdiepen in beleggen zonder risico moeten we het eerst even hebben over risico in relatie tot ondernemen. Wanneer je - bijvoorbeeld - een schoenenwinkel wilt starten loop je een zeker een zeker risico. Alle ondernemers lopen risico. Het kan zijn dat je je winkel opent op de verkeerde locatie of dat klassieke Hollandse klompen opeens helemaal hip zijn en de markt voor schoenen volledig inzakt. Dit is het "normale" ondernemersrisico en daar kunnen bijvoorbeeld banken nog wel mee omgaan. Een bank weet hoe dit risico moet worden ingeschat (mede op basis van het ondernemingsplan) en zal met een voorstel voor een lening komen tegen een bepaald rentepercentage. De hoogte van deze rente hangt af van het risico dat de bank loopt om het kapitaal niet terug te krijgen (met de rente als winst erbij). Wanneer het gaat om een onderneming op basis van een nog te ontwikkelen innovatief product wordt het een heel ander verhaal. Het is immers nog lang niet zeker dat het lukt om de innovatie daadwerkelijk te ontwikkelen en bovendien daarna ook nog succesvol in de markt te zetten. Met andere woorden de investeerder heeft, naast het ondernemersrisico te maken met het technologisch risico (het idee was zo mooi maar het ding werkt niet.........) en een marktrisico (niemand is geinteresseerd in het nieuwe product......). Deze combinatie levert een risico profiel op dat voor een bank meestal niet meer acceptabel is. Hoe hoog het rendement misschien ook zou kunnen zijn. De onzekerheid bij een financier kan zich uiten in hele vreemde voorwaarden. Zie hiervoor ook de pagina over vreemd vermogen voor de financiering van je startup. Daarom moet er voor de bedrijfsfinanciering van dit soort innovatieve projecten meestal worden aangeklopt bij andere kapitaalverstrekkers.

Investeerders willen zoveel mogelijk verdienen (een hoog rendement) met zo weinig mogelijk risico. Dit is op zich een gezonde instelling maar daar moet jij als eigenaar van het business idee wel rekening mee houden en er op inspelen. Kapitaal investeren, beleggen en risico beperken is het grote spel dat wordt gespeeld en banken, investeerders en investeringsmaatschappijen beheersen dit spel perfect.

Risico en sparen bij de bank

Kapitaal waar niets mee wordt gedaan is elke dag een beetje minder waard door inflatie. Iemand met kapitaal en geen zin in "gedoe" zet het geld op de bank. Dat levert het minste risico maar ook dus het laagste rendement. Veelal ligt het percentage van de renterekening van de bank net een beetje boven het inflatieniveau. Een laag rendement dus. Tenzij het lang wordt "vastgezet". In dat geval kan de bank lang beschikken over het kapitaal en deze zekerheid betekent weer een hoger rendement. Dat ook sparen dus toch niet geheel zonder risico is hebben we de afgelopen tijd kunnen merken.

De tarieven van de Icesave bank met rentes tot wel 5,25% lokte veel spaarders die dit zagen als een risicoloze belegging. Beleggen zonder risico dus. Waar veel mensen tot hun grote spijt echter niet bij stil hebben gestaan is dat partijen als de Icesave bank hoge rentes boden omdat zij kapitaal wilden aantrekken en ze moeite hadden met het aantrekken van geld op de professionele kapitaalmarkt tegen aanvaardbare condities. Immers, zoals is gebleken, kan een bank ook omvallen. Toen de grote banken tijdens het dieptepunt van de kredietcrisis elkaar onderling ook geen geld meer leenden werden zij genoodzaakt om geld op te halen bij particulieren door er hoge rentes voor te geven. Soms werd er in het reclamespotje gewoon bijgezegd dat het volkomen risicoloos was! Toen vervolgens de nood niet meer zo hoog was gingen de geboden rentepercentages ook weer keurig omlaag.

Beleggen zonder risico: investeren met een vast rendement...

Regelmatig worden in advertenties en reclamespotjes beleggins- en investeringsmogelijkheden aangeboden met een vast rendement van een procent of zes (!) gedurende tien (!) jaar. Niet zelfden gaat het daarbij om vastgoed. Nu is tien jaar een lange tijd en er kan van alles gebeuren..... Het is daarom heel verstandig om in dergelijke gevallen de gegeven garanties zeer kritisch te bekijken en ook het bedrijf dat een dergelijk aanbod doet. Wanneer een partij een dergelijke rendement kan realiseren waarom halen ze de financiering dan niet gewoon bij de bank? Be careful out there... Het is interessant en leerzaam om eens te Googelen op "hoge rendementen". Nogmaals: hoog rendement zonder hoog risico bestaat niet. En beleggen zonder risico is dus alleen mogelijk als je genoegen neemt met een rendement van 0%! Dit geldt ook voor het lenen van geld aan Griekenland. Nederland leent bijvoorbeeld tegen 3% en leent dit weer uit voor 5% aan Griekenland Dit zou vrijwel risicoloos zijn. Als dat zo risicoloos is waarom haalt Griekenland dan niet gewoon, tegen normale tarieven, geld uit de markt?

Nu het onzeker is of landen als Griekenland en Spanje hun schulden wel terug kunnen betalen heeft zich dit vertaald oplopende rentetarieven op de internationale geldmarkt. Op deze markt lenen banken geld aan elkaar. Sommige banken die veel geld hebben geleend aan bijvoorbeeld Griekenland zijn kwetsbaarder geworden en moeten dus een hogere rente betalen. Immers, het risico is reëel dat de leningen niet worden afbetaald. En bij een hoger risico moet er een hogere rentevergoeding worden betaald voor financiering. Dit vertaalt zich in langzaam oplopende rentetarieven, de zogenaamde Euribor-tarieven. Euribor is een afkorting van Euro Interbank Offered Rate. Dit is een gemiddelde van de tarieven van 57 Europese banken dat dagelijks wordt bijgewerkt en dient als richtlijn voor de vaststelling van spaarrentes en rentes op leningen en hypotheken. De Euribor-tarieven worden vastgesteld voor diverse verschillende termijnen van lenen en sparen. Zo zijn er tarieven voor rentes van 1 dag of meerdere maanden.

Terug naar de bedrijfsfinanciering van jouw startup. Rendement op eigen vermogen dat afkomstig is van een investeerder kan worden uitgekeerd in de vorm van extra aandelen, rente of royalties (uitbetalingen aan de investeerder nadat er met het idee geld wordt verdiend). Precies op dat punt ontstaat de tegenstelling tussen jouw belang en dat van de investeerder. Jij zult, als eigenaar van de startup, niet op voorhand al bijvoorbeeld 80 procent van de aandelen willen weggeven en zelf 20 procent overhouden. Dat zou betekenen dat je geen enkele zeggenschap meer hebt in de vennootschap. Bovendien zou de investeerder op basis van de aandelenverhouding 80/20 vier maal zoveel aan het idee verdienen als jijzelf. Dat zijn onredelijke eisen. Dan maar ergens anders omzien naar een andere financier......

Bedrijfsfinanciering begint met vertrouwen. Partijen die financiering leveren, of dat nou banken, investeringsmaatschappijen, vermogende particulieren of subsidieverstrekkers zijn, willen altijd zo precies mogelijk weten waar hun geld blijft en wat ermee gaat gebeuren. Ze zijn bereid een zeker risicio te lopen maar willen ook vertrouwen dat ze niet teveel risico lopen en dat het goed komt. Daarom wordt er voor de financiering van een uitvindingen of goede business ideeën vaak een startup opgericht. De startup is in eerste plaats bedoeld om de uitvinding verder te ontwikkelen.

Het doel van een dergelijke startup is niet het verschaffen van arbeid aan duizenden werknemers. Heel vaak heeft een startup in de eerste periode na de oprichting zelfs geen personeel. Daar kan het uiteindelijk wel toe leiden maar in eerste instantie gaat het er om het project vorm te geven in een beheersbaar geheel. Op basis van het soort project of bedrijf, de levensfase ervan en de hoeveelheid geld die je zoekt kun je bepalen welke geldverstrekker het beste daarbij past en het meest voor de hand ligt. Bedenk daarbij vooral dat jij de enige bent die in staat is om geld aan te trekken. Immers, financiering vinden is een kwestie van vertrouwen in de ondernemer zelf en dat vertrouwen moet zorgvuldig worden opgebouwd. Daar is meer tijd voor nodig dan een gesprekje van 10 minuten.

Bedrijfsfinanciering aantrekken begint met vertrouwen winnen

Wantrouw daarom altijd tussenpersonen en adviseurs die beweren financiering voor je te kunnen "regelen". Wel kunnen adviseurs natuurlijk helpen met de voorbereiding op gesprekken en het selecteren van partijen die mogelijk financiering kunnen verstrekken. Maar de daadwerkelijke gesprekken met een financier voer je altijd zelf. Betaal ook nooit vooraf geld aan investeerders of tussenpersonen. Financiering betekent ergens geld in steken en niet er vooraf uittrekken. Bereid je daarom goed voor met een goed plan en een goede elevator pitch en verdiep je ook goed in de partijen die je gaat benaderen. Wie zijn het, wat voor soort investeringen zoeken ze en van welke omvang? Vraag zo mogelijk referenties, want heeft die persoon inderdaad wel de ervaring en het nodige kapitaal beschikbaar? Met een gezond wantrouwen voorkom je dat je met de verkeerde partij in zee gaat.

Investeerder gezocht

Hoe kun je investeerders vinden? Als je op zoek bent naar bedrijfsfinanciering voor je startup zou je een advertentie kunnen zetten: "investeerders gezocht", maar de kans is niet heel groot dat dit wat oplevert. Het helpt om te denken als een investeerder als je investeerders zoekt. Dit komt omdat een goed idee slechts het begin is van het proces wat moet leiden tot succes. Er zijn nogal wat mensen met een uitvinding of een goed idee die denken dat ze een investeerder of een bedrijf moeten vinden die het idee voor zo veel mogelijk geld van hen koopt. Zo werkt het dus niet. Een idee kun je niet verkopen want het is nog niets waard. Helaas. Een product heeft wel waarde maar voordat het idee een product is geworden moet er in de meeste gevallen nog heel wat gebeuren. Vrijwel altijd moet er nog het nodige onderzoek en ontwikkelingswerk worden gedaan voordat het idee een product is geworden dat aan een klant verkocht kan worden. En dat kost het nodige geld. En in de regel kost dat meer geld dan je zo vooraf inschat. Nogal wat mensen zijn echter zo overtuigd van hun idee dat ze vergeten dat het verder ontwikkeld moet worden en verpakt in een businessconcept (een business model). Dit concept moet zo aantrekkelijk zijn voor investeerders dat een van hen het aandurft om kapitaal te steken in jouw business idee. Immers, investeren betekent risico lopen maar het risico moet overzichtelijk zijn en het liefst niet te veel!

Kijk daarom naar je idee als een potentiële investeerder en werk vanuit het idee toe naar dat aantrekkelijke businessmodel als je verder wilt komen. De truc is daarbij om het project te analyseren en te ontwikkelen vanuit het oogpunt van de investeerder. Het hele proces richting de marktintroductie - en dus het verdienen van geld - moet gefocusseerd zijn op het binnenhalen van het benodigde kapitaal om het project te kunnen starten en voltooien. Dit kun je doen door achtereenvolgens een aantal min of meer vaststaande stappen te doorlopen. Maar eerst even iets over het opzetten van een startup rondom jouw uitvinding of business idee.

Investeerders vinden door te denken als een investeerder

Waarom zou je een startup beginnen als je een uitvinding of een goed idee hebt? Een project in de vorm van een startup (meestal BV) geeft overzicht. Een BV heeft iemand die je kunt aanspreken (een directeur of CEO), een adres en een bankrekeningnummer. De leden van het team zijn dan geen loslopende particulieren meer, maar zijn meestal formeel met elkaar verbonden als aandeelhouder van de BV. Hiermee hebben ze een belang en een verplichting en zullen ze zich niet zo maar meer kunnen terugtrekken uit het project of het geïnvesteerde geld spenderen aan een mooie auto. En ook niet onbelangrijk: als de BV het goed heeft gedaan en veel meer waard is geworden kan het in z'n geheel door de investeerder worden doorverkocht. Dan hoeven er geen afzonderlijke deals met alle betrokken personen worden gesloten. In de praktijk zal dit laatste ook niet gebeuren want dat zou niet werkbaar zijn voor de investeerders en zullen ze er nooit aan beginnen. Hieronder gaan we bespreken wat een investeerder zoal voor eisen stelt om ervoor te zorgen dat het risico zoveel mogelijk wordt beperkt.

Een investeerder wil zoveel mogelijk zekerheid

Ook voor investeerders die een behoorlijk risico lopen geldt dat bedrijfsfinanciering met vertrouwen begint. Veilig investeren bestaat niet maar investeerders bouwen wel graag zoveel mogelijk zekerheden in. Een project in de vorm van een startup geeft overzicht. Er wordt daarom voor de verdere ontwikkeling van een uitvinding of een goed idee vaak voor een startup gekozen in de vorm van een besloten vennootschap (BV). Voor investeerders die zorgen voor de financiering zal dit vaak ook één van de logische eisen zijn. Het doel van een dergelijke startup is niet direct het verschaffen van arbeid aan zoveel mogelijk werknemers. Heel vaak heeft een zogenaamde ontwikkel BV in de eerste periode na de oprichting zelfs geen personeel. Daar kan het uiteindelijk natuurlijk wel toe leiden maar in eerste instantie gaat er om het project vorm te geven in een beheersbaar geheel wat zoveel mogelijk zekerheid geeft voor alle betrokkenen maar vooral voor de investeerders.

veilig investeren begint met een BV

Een BV heeft iemand die je kunt aanspreken (directeur of CEO), een adres en een bankrekeningnummer. De leden van het team zijn dan geen loslopende particulieren meer, maar zijn meestal formeel met elkaar verbonden als aandeelhouder van de BV. Hiermee hebben ze een belang en een verplichting en zullen ze zich niet zo maar meer kunnen terugtrekken uit het project of het geïnvesteerde geld spenderen aan bijvoorbeeld een mooie auto. En ook niet onbelangrijk: als de BV het goed heeft gedaan en veel meer waard is geworden kan het in z'n geheel door de investeerders worden doorverkocht. Dan hoeven er geen afzonderlijke deals met alle betrokken personen worden gesloten. In de praktijk zal dit laatste ook niet gebeuren want dat zou niet werkbaar zijn voor de investeerders en zullen ze er nooit aan beginnen.

Indien er sprake is van een patent heeft de eigenaar ervan (vaak de werkgever van een van de oprichters/aandeelhouders) het patent overdragen aan de onderneming. Dit laatste is cruciaal. Als de onderneming (het project) geen eigenaar is van de benodigde kennis en niet vrijelijk over het idee kan beschikken (lees: er is een patent en dat is overgedragen aan de onderneming) zullen investeerders niet geïnteresseerd zijn.

Veilig investeren bestaat niet maar een investeerder wil wel zoveel mogelijk zekerheid

Professionele investeerders zijn de moeilijkste test voor een idee of project. Focus daarom op de investeerder en denk zoals een investeerder. Zelfs als je ervan overtuigd bent dat je geen investeerder nodig hebt is het goed om vanuit dat perspectief naar je onderneming te kijken. Je wilt immers dat je project succesvol wordt en dat het over vijf jaar nog bestaat.

Een investeerder is niet tevreden met een simpele beschrijving van je business idee. Hij of zij wil precies weten hoeveel geld er per maand in zal moeten, waar het aan besteedt gaat worden en wanneer er winst gemaakt gaat worden met het idee, hoeveel er dan verdiend gaat worden, wanneer de betrokkenheid van de investeerder eindigt en hoe ze het geld terug gaan krijgen. Winst maken op hun investering is altijd de reden waarom een investeerder meedoet in een project. Een investeerder wil daarom zoveel mogelijk zekerheid dat het geïnvesteerde kapitaal met winst terugkomt. Anders kan hij of zij beter een ander project kiezen om te investeren. Om het risico voor de investeerder te beperken wordt bijvoorbeeld vaak als eis gesteld dat:

  1. iemand zich verantwoordelijk voelt voor het project (een directeur). Deze krijgt een bonus in de vorm van extra aandelen als een van tevoren vastgelegde milestone of deal wordt bereikt. Wat ook regelmatig voorkomt is een directeur of manager die met het kapitaal wordt "meegeleverd" door de investeerder. Deze ervaren ondernemer/manager gaat dus op jouw stoel zitten en bepaalt wat er gebeurt. Het is de vraag of je dit accepteert en als je er al mee akkoord gaat moet je wel goed met de zetbaas van de investeerder door één deur kunnen.
  2. alle voor het project cruciale teamleden ook zelf geld hebben geïnvesteerd in het project en dus niet alleen tijd. Dit zorgt voor serieuze betrokkenheid en maakt deelname aan het project minder vrijblijvend.
  3. het geïnvesteerde geld ook daadwerkelijk wordt besteedt aan het project. Daarvoor wordt het geld in gedeeltes vrijgegeven en komt het volgende deel vrij wanneer een bepaalde milestone is behaald.
  4. de kennis die in het project gebruikt wordt ook daadwerkelijk gebruikt mag worden om er geld mee te verdienen. Daarom is het belangrijk dat de kennis in de vorm van een patent eigendom is van de BV (of een exclusieve licentie).
  5. .....................wat zou je zelf bedenken aan eisen voordat je pakweg 1 miljoen Euro, die je zelf met veel moeite hebt verdiend, meegeeft aan een aardig persoon met een goed idee?

Kortom, investeerders willen zoveel mogelijk verdienen met een zo laag mogelijk risico. Daar is op zich niks mis mee want dat is precies wat jij ook wil. Het is dus de kunst (en essentieel) om afspraken te maken waar je je allebei goed bij voelt.

Investeerders zoeken: op zoek naar geld

Waar vind ik bedrijfsfinanciering voor mijn startup? Met andere woorden: je moet investeerders zoeken. Op het internet wordt de vraag duizenden keren gesteld: "Hoe kom ik aan geld voor mijn startup, business idee, uitvinding, bedrijf, enzovoort". Anders gesteld: hoe kom ik aan geld op de kapitaalmarkt? In de financiële bijlage van je businessmodel of businessplan wordt aangegeven hoeveel kapitaal de op te zetten onderneming nodig zal hebben. Maar hoe kom je aan bedrijfsfinanciering? De bank zal bij een risicovolle technostarter meestal niet thuis geven. Dit heeft te maken met het risicoprofiel op basis van de optelsom van ondernemersrisico, technologisch risico en marktrisico. We nemen aan dat de bedenker van het businessidee even niet over voldoende startkapitaal beschikt. Daarom moeten er dus andere bronnen worden aangeboord. Nu wil het geval dat de kapitaalmarkt in Nederland goed is (of beter gezegd was) ontwikkeld en dat er voldoende aanbieders van durfkapitaal waren waar in het algemeen ook goed mee in contact is te komen. Hoewel dit in de deze tijden van crisis wel een beetje anders is komen te liggen.

Investeerders zoeken op de kapitaalmarkt

Bedenk dat de kapitaalmarkt, net als andere iedere andere markt, een gewone markt is waar ook de wetten van vraag en aanbod gelden. Om succesvol geld op te kunnen halen voor je businessidee is het daarom belangrijk om je goed te verdiepen in deze markt. Wie zijn de spelers en waar zijn ze naar op zoek? Het zal immers alleen lukken als je de juiste partij met een overtuigend verhaal benadert. Het proces van zoeken en vinden van bedrijsfinanciering voor je businessidee kan vele maanden in beslag nemen.

Er zijn een aantal factoren die bepalen in welke richting je op de kapitaalmarkt een geschikte investeerder zou moeten zoeken. Dit zijn:

  1. Het soort project of onderneming. Er zijn investeerders of fondsen die alleen met bepaalde typen projecten en ondernemingen werken. Bijvoorbeeld in de IT-sector of de Life Sciences.
  2. De levensfase. Elk project of onderneming verkeert in een bepaalde levensfase. Dit zijn vanaf de start tot aan het volgroeide bedrijf achtereenvolgens: (a) voorbereidingfase, (b) startfase, (c) initiële groei, (d) de versnelde groeifase, en tenslotte de (e) volwassen fase. Hier hangt nauw mee samen het risicoprofiel: deze neemt af van hoog in het begin tot het laagst in de volwassen fase.
  3. En natuurlijk de hoeveelheid geld die je nodig hebt.

In de hierboven genoemde voorbereidingsfase zul je waarschijnlijk nog geen geld verdienen omdat je nog niets verkoopt en dus geen omzet maakt. Deze fase kan bij zogenaamde technostarters zelfs tot enkele jaren duren. Er wordt dan druk gewerkt aan het ontwikkelen van de technologie, het bouwen van prototypes en de doorontwikkeling tot een verkoopbaar product. Een goed voorbeeld van dit soort technostarters zijn kleine farmaceutische bedrijven die een nieuw medicijn ontwikkelen. Het duurt in de regel meer dan tien jaar voordat een nieuw medicijn op de markt komt. Vaak zijn deze bedrijven ook helemaal niet van plan om het nieuwe medicijn zelf op de markt te brengen maar willen ze het bij bewezen werking in een bepaald stadium verkopen aan een groot farmaceutisch bedrijf.

Investeerders zoeken in de seed-fase

Bij zo'n duidelijke eerste R&D fase van het bedrijf wordt ook wel gesproken van de seed-fase. Het kapitaal dat je zoekt voor deze fase wordt dan seed-kapitaal genoemd. Het spreekt voor zich dat de geldverstrekker die seed-kapitaal investeerd veel risico loopt. Uiteraard komt dit tot uitdrukking in de voorwaarden die in deze gevallen worden gesteld. In deze seed-fase wordt, als het goed is, wel waarde gecreëerd in de vorm van kennis. Wanneer deze kennis wordt vastgelegd in de vorm van patenten vertegenwoordigt dit een belangrijk bezit (vaak het enige) van het jonge bedrijf. Toch is de waarde van patenten slechts beperkt. Immers, het onderhouden van patenten kost (veel) geld en het moet nog maar blijken of er geld mee kan worden verdiend.

Investeerders zoeken: maar wat doe je zelf?

Het is heel belangrijk dat je ook zelf bereid bent om in de seed-fase (een beetje) geld in je project te steken. Dat is de meest overtuigende manier om duidelijk te maken dat je er zelf heilig in gelooft. Als je daartoe niet bereid bent (of dat niet kunt) wordt het in ieder geval een stuk lastiger om geld van anderen aan te trekken. Zorg ervoor dat je eigen geld in het project steekt voordat je contact zoekt met potentiële financiers. Plaats jezelf eens in de positie van de investeerder. Zou je bereid zijn om je geld mee te geven aan iemand die een prachtig verhaal heeft maar er zelf geen Euro in steekt? Eigen geld er in steken (en risico lopen dat je het kwijt raakt) is nog veel overtuigender dan er veel uren instoppen. Dat ga je in ieder geval doen. De schrijver van dit stuk heeft meegemaakt dat een geïnteresseerde investeerder zei: "Je hebt nu wel duizend uur in dit project gestoken om het van de grond te tillen en het is prachtige technologie, maar je leeft nog dus het heeft nog niet echt pijn gedaan". Eeeeuuh, Auww....