Wat is een VAR-verklaring?

VAR-verklaring kon je aanvragen bij de belastingdienst, nu zijn het modelcontracten

Belasting
Wat is een VAR verklaring?

Als ondernemer heb je altijd te maken met de belastingdienst, of je nu Starter, een doorgewinterde ZZP-er of een DGA met verschillende BV’s bent. Bij de belastingdienst kun je bijvoorbeeld een zogenaamde VAR-verklaring aanvragen. Dit document, wat officieel een Verklaring Arbeidsrelatie wordt genoemd, laat aan je opdrachtgever zien dat je als ondernemer zelf je loonbelasting afdraagt en dat je opdrachtgever dus niet achteraf alsnog zal worden aangeslagen voor loonbelasting en sociale premies. De VAR vrijwaart je opdrachtgever dus voor onaangename fiscale verrassingen achteraf.

Waarom een VAR-verklaring?

De belastingdienst wil graag weten welke partij ze moet aanslaan voor loonbelasting en/of sociale premies wanneer er door een ondernemer werk wordt verricht voor een opdrachtgever. Moet de ondernemer de loonbelasting afdragen voor het loon dat hij zichzelf toekent of is de belastingdienst van mening dat dit toch eigenlijk de opdrachtgever zou moeten zijn? Soms is dat niet heel duidelijk. Voor iemand die werk verricht in loondienst is het altijd helder: de werkgever draagt de loonbelasting en sociale premies af. Echter, wanneer bijvoorbeeld een zelfstandige langdurig wordt ingehuurd om bepaalde werkzaamheden te verrichten voor een opdrachtgever, en die zelfstandige heeft geen verdere opdrachtgevers dan is het vaak niet zo duidelijk. De belastingdienst kan dan vinden dat die zelfstandige eigenlijk gewoon een werknemer is. De laatste jaren wordt hierover ook in de politiek steeds vaker discussie gevoerd omdat het regelmatig voorkomt dat werknemers worden ontslagen en vervolgens als ZZP-er door hun oude werkgever worden ingehuurd. Dat scheelt de werkgever afdracht van loonbelasting en sociale premies. Dit worden schijnondernemers genoemd. Als er sprake zou zijn van een normale relatie tussen de klant en de opdrachtnemer rekent deze laatste de loonbelasting die hij moet afdragen door in zijn tarief. En als de klant niet akkoord gaat met dat tarief proberen ze er samen uit te komen of hij zoekt een andere klant. Dat heet marktwerking. Echter, vaak is er dan geen sprake van een ondernemer maar eigenlijk van een ontslagen werknemer die gedwongen voor een lager loon moet werken bij dezelfde baas.

VAR-verklaring is niet verplicht

Als ondernemer is het dus niet verplicht om een VAR-verklaring aan te vragen en als je eigenaar van een winkel bent heb je ook geen VAR-verklaring nodig. Je verkoopt dan immers niet je eigen uren maar goederen. Wanneer er echter sprake is van een opdracht die je als zelfstandige uitvoert voor een (potentiele) opdrachtgever wordt er wel vaak naar gevraagd. Dus dan moet je een VAR-verklaring aanvragen. Het vervolgens netjes bewaren van de VAR-verklaring bij je administratie is niet voldoende. Omdat er verschillende soorten VAR-verklaringen zijn moeten jij en je opdrachtgever nagaan of in jullie specifieke situatie de VAR-verklaring wel geldig is. Dat betekent voor jou dat je nagaat of de wijze waarop je je opdracht uit gaat voeren wel past bij de situatie die je hebt ingevuld op het formulier. Precies zo zal de opdrachtgever moeten nagaan of de manier van werken tijdens de opdracht wel past bij wat er op het formulier is aangegeven. Het kan dus voorkomen dat je als zelfstandige verschillende typen werk uitvoert en dus ook verschillende VAR-verklaringen moet hebben. Een VAR-verklaring is een kalenderjaar geldig en moet elk jaar opnieuw worden aangevraagd.

Var-verklaring is nu wet DBA en modelcontracten

De Var is vervangen door de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (wet DBA) en deze zorgt ervoor dat de opdrachtgever en de zzp'er (de opdrachtnemer) samen verantwoordelijk zijn voor de fiscale gevolgen van hun arbeidsrelatie. Per 1 mei 2016 werd de VAR vervangen door de zogenaamde modelcontracten.

De laatste jaren is er veel te doen geweest over de VAR verklaring en dat gaat tot op heden (Februari 2023) nog steeds door. De VAR verklaring is verdwenen en daarvoor in de plaats zijn de wet DBA en zogenaamde modelcontracten gekomen. De bedoeling van de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is ook bedoeld om zzp’ers en opdrachtgevers duidelijkheid te geven over hun arbeidsrelatie. Met een modelovereenkomst kun je schijnzelfstandigheid voorkomen. Zie voor meer informatie en de laatste stand van zaken de site van de kamer van koophandel.